रशियात सुरू असलेली फुटबॉल विश्वचषक स्पर्धा चांगलीच रंगात आली असून नुकतेच कझान इथे फ्रान्सने अर्जेंटिनाची धुळधाण उडवत दिमाखात उपांत्य फेरीत प्रवेश केला. अर्जेंटिनाच्या सुपरस्टार लियोनोल मेस्सीचे विश्वचषक मिळवण्याचे स्वप्न अखेर धुळीस मिळाले असून त्याच्या संघावर स्पर्धेतून बाहेर पडायची नामुष्की आली आहे. निव्वळ मेस्सीवर अवलंबून राहणे अर्जेंटिनाच्या चांगलेच अंगलट आले असून ‘अकेला चना भाड नही झोंक सकता’ याचा पुन्हा एकदा प्रत्यय आला आहे.
फ्रान्स आणि अर्जेंटिना ह्या दोन दिग्गज संघात ही लढत असल्याने जगभरातील फुटबॉलप्रेमींचे लक्ष ह्या सामन्याकडे लागले होते. शिवाय मेस्सीसारखा जागतिक किर्तीचा खेळाडू ह्या सामन्यात असल्याने ह्या सामन्यात फ्रान्सची अभेद्य बचावफळी आणि मेस्सीची इभ्रत पणाला लागली होती. फ्रान्सच्या ग्रिझमनने १३ व्या मिनिटाला गोलारंभ करून संघाचे खाते उघडले. मात्र लवकरच अर्जेंटिनाच्या अँजेल डी मारीयाने फ्रान्सच्या जाळ्यात अचूक फटका मारला. मध्यंतरापूर्वीच अर्जेंटिनाच्या गँब्रियल मर्काडोने फ्रान्सची बचावफळी मोडीत काढून संघाला २/१ ची आघाडी मिळवून दिली.
मध्यंतरानंतर फ्रान्सने वेगवान खेळी केली आणि बेंझामीन पावर्डोच्या पॉवरफुल शॉटने फ्रान्सने बरोबरी साधली. यानंतर जे झाले ते अकल्पनिय होते. मैदानात फ्रान्सच्या कायलिन मबाप्पेने धुमशान करत ६४ आणि ६८ व्या मिनिटाला लागोपाठ दोन गोल करत अर्जेंटिनाला ‘पाऊले चालती परतीची वाटे’ म्हणायला भाग पाडले. कायलिन मबाप्पेच्या ‘बापरे बाप’ झंझावाताने अर्जेंटिनाच्या उरल्यासुरल्या आशा संपुष्टात आल्या.
खरेतर मेस्सीने सहकाऱ्यांसोबत चाली रचून दोन गोल करण्यात महत्त्वाची भूमिका रचली मात्र अर्जेंटिनाच्या बचावफळीला पडलेल्या भगदाडीचा फ्रान्सने पुरेपूर फायदा उठवला. दोन गोलने पिछाडीवर असलेल्या अर्जेंटिनाला अर्जंट गोल करून सामना जिवंत ठेवणे जरूरी होते मात्र त्यांच्याकडे दुसरा मेस्सी होताच कुठे? हरवलेला मेस्सी आणि त्याची हतबलता पाहून हाच काय तो फुटबॉलचा बादशाह; असा प्रश्न प्रेक्षकांना पडत होता. लीलया गोल करणारा लियोनेल मेस्सी हा दस नंबरी खेळाडू एका गोलसाठी व्याकुळ झालेला पाहवत नव्हते. मात्र काळवेळ किती निष्ठूर असते हे यावेळी नक्कीच जाणवले.
अखेर अर्जेंटिनाच्या संघाला सुबुद्धी सुचली आणि मैदानात उतरलेल्या सर्जीओ अँग्युरोवा याने शेवटच्या काही क्षणात फ्रान्सवर सर्जीकल स्ट्राईक करत बढत ४/३ अशी कमी केली. याचा सामन्याच्या निकालावर मात्र काहीच फरक पडला नाही. ४/२ अशी बढत घेताच अर्जेंटिनाचे डेथ सर्टिफिकेट लिहून झाले होते. फक्त ९४ व्या मिनिटाला त्यावर वेळ टाकली गेली एवढीच काय ती नवलाई उरली होती. पराभव समोर दिसताच अर्जेंटिनाच्या खेळाडूंनी राडेबाजी सुरू केली. परंतु पिवळे कार्ड वाटप होताच परिस्थिती नियंत्रणात आली. अर्जेंटिनाच्या दादागिरीला फ्रान्सच्या गोलगिरीने सुरेख उत्तर देत सामना खिशात टाकला. अननुभवी गोलरक्षक, निव्वळ मेस्सीवर अवलंबून राहणे, बचावफळीची शिथीलता, संघात ताळमेळ नसणे याचा फटका अर्जेंटिनाला बसला. याऊलट फ्रान्सने यंगिस्तानच्या साहय्याने, उत्तम बचाव, नियोजनबद्ध आक्रमण आणि सांघिक खेळाचा उत्कृष्ट नमुना सादर करत अर्जेंटिनाला स्पर्धेबाहेर घालवले.
वास्तविकतः मेस्सी आणि रोनाल्डो फर्नांडिस हे दोघेही विश्वस्तरीय सुपरस्टार खेळाडू…मात्र ते आपल्या देशाला विश्वचषक देऊ शकले नाही. क्लबसाठी जीव तोडून खेळणारे हे खेळाडू विश्वचषकात का माघारतात हे एक कोडेच आहे. विश्वचषक जिंकून कारकिर्दीची सांगता करायचे मेस्सीचे स्वप्न भंगले असले तरी नियतीचे असे चटके कित्येकांना बसले आहेत. शतकांच्या राशी उभारणारा सचिन त्रिशतकाची वेस एकदाही ओलांडू शकला नाही. मात्र त्याला गुरू मानणाऱ्या सेहवागने धडाकेबाज त्रिशतके ठोकली. अगदी ब्रॅडमनसुद्धा आपल्या शेवटच्या खेळीत शुन्यावर बाद झाला. वेगाचा बादशाह, ‘फास्टेस्ट मॅन ऑन दी अर्थ’ची बिरूदावली मिरवणाऱ्या उसेन बोल्टला कारकिर्दीच्या शेवटच्या स्पर्धेत जस्टीन गँटलीन समोर लीन व्हावे लागले होते. बॉक्सिंगमध्ये दंतकथा ठरलेले मोहम्मद अलीसुद्धा आपल्या अंतिम लढतीत ट्रँव्हर बर्बीकडून पराभूत झाले होते. अशा एक ना अनेक घटना महान खेळाडूंना हुलकावणी देतांना आढळतात. मात्र यामुळे ह्या खेळाडूंचे कर्तृत्व निश्चितच झाकोळले जात नाही. परंतु कारकिर्दीचा सुखांत करायची इच्छा मात्र अपुरी राहून जाते. बदल हा प्रकृतीचा नियम आहे आणि फुटबॉल सुद्धा याला अपवाद नाही. जिथे मेस्सी सारख्या दिग्गजाचा सूर्यास्त होत होता,तिथेच कायलीन मबाप्पे नावाच्या नव्या सूर्याचा उदय फुटबॉल जगताने अनुभवला आहे. मेस्सीच्या चाहत्यांना आपल्या आवडत्या खेळाडूला कारकिर्दीच्या अखेरच्या सामन्यात निःशब्द होऊन बाहेर पडतांना पाहून नक्कीच वेदना झाल्या असतील,,, मात्र याचवेळी ‘कभी किसी को मुकम्मल जहाँ नहीं मिलता, कँही जमीं तो कही आसमाँ नहीं मिलता’ हे विसरून कसे चालणार?
फ्रान्स आणि अर्जेंटिना ह्या दोन दिग्गज संघात ही लढत असल्याने जगभरातील फुटबॉलप्रेमींचे लक्ष ह्या सामन्याकडे लागले होते. शिवाय मेस्सीसारखा जागतिक किर्तीचा खेळाडू ह्या सामन्यात असल्याने ह्या सामन्यात फ्रान्सची अभेद्य बचावफळी आणि मेस्सीची इभ्रत पणाला लागली होती. फ्रान्सच्या ग्रिझमनने १३ व्या मिनिटाला गोलारंभ करून संघाचे खाते उघडले. मात्र लवकरच अर्जेंटिनाच्या अँजेल डी मारीयाने फ्रान्सच्या जाळ्यात अचूक फटका मारला. मध्यंतरापूर्वीच अर्जेंटिनाच्या गँब्रियल मर्काडोने फ्रान्सची बचावफळी मोडीत काढून संघाला २/१ ची आघाडी मिळवून दिली.
मध्यंतरानंतर फ्रान्सने वेगवान खेळी केली आणि बेंझामीन पावर्डोच्या पॉवरफुल शॉटने फ्रान्सने बरोबरी साधली. यानंतर जे झाले ते अकल्पनिय होते. मैदानात फ्रान्सच्या कायलिन मबाप्पेने धुमशान करत ६४ आणि ६८ व्या मिनिटाला लागोपाठ दोन गोल करत अर्जेंटिनाला ‘पाऊले चालती परतीची वाटे’ म्हणायला भाग पाडले. कायलिन मबाप्पेच्या ‘बापरे बाप’ झंझावाताने अर्जेंटिनाच्या उरल्यासुरल्या आशा संपुष्टात आल्या.
खरेतर मेस्सीने सहकाऱ्यांसोबत चाली रचून दोन गोल करण्यात महत्त्वाची भूमिका रचली मात्र अर्जेंटिनाच्या बचावफळीला पडलेल्या भगदाडीचा फ्रान्सने पुरेपूर फायदा उठवला. दोन गोलने पिछाडीवर असलेल्या अर्जेंटिनाला अर्जंट गोल करून सामना जिवंत ठेवणे जरूरी होते मात्र त्यांच्याकडे दुसरा मेस्सी होताच कुठे? हरवलेला मेस्सी आणि त्याची हतबलता पाहून हाच काय तो फुटबॉलचा बादशाह; असा प्रश्न प्रेक्षकांना पडत होता. लीलया गोल करणारा लियोनेल मेस्सी हा दस नंबरी खेळाडू एका गोलसाठी व्याकुळ झालेला पाहवत नव्हते. मात्र काळवेळ किती निष्ठूर असते हे यावेळी नक्कीच जाणवले.
अखेर अर्जेंटिनाच्या संघाला सुबुद्धी सुचली आणि मैदानात उतरलेल्या सर्जीओ अँग्युरोवा याने शेवटच्या काही क्षणात फ्रान्सवर सर्जीकल स्ट्राईक करत बढत ४/३ अशी कमी केली. याचा सामन्याच्या निकालावर मात्र काहीच फरक पडला नाही. ४/२ अशी बढत घेताच अर्जेंटिनाचे डेथ सर्टिफिकेट लिहून झाले होते. फक्त ९४ व्या मिनिटाला त्यावर वेळ टाकली गेली एवढीच काय ती नवलाई उरली होती. पराभव समोर दिसताच अर्जेंटिनाच्या खेळाडूंनी राडेबाजी सुरू केली. परंतु पिवळे कार्ड वाटप होताच परिस्थिती नियंत्रणात आली. अर्जेंटिनाच्या दादागिरीला फ्रान्सच्या गोलगिरीने सुरेख उत्तर देत सामना खिशात टाकला. अननुभवी गोलरक्षक, निव्वळ मेस्सीवर अवलंबून राहणे, बचावफळीची शिथीलता, संघात ताळमेळ नसणे याचा फटका अर्जेंटिनाला बसला. याऊलट फ्रान्सने यंगिस्तानच्या साहय्याने, उत्तम बचाव, नियोजनबद्ध आक्रमण आणि सांघिक खेळाचा उत्कृष्ट नमुना सादर करत अर्जेंटिनाला स्पर्धेबाहेर घालवले.
वास्तविकतः मेस्सी आणि रोनाल्डो फर्नांडिस हे दोघेही विश्वस्तरीय सुपरस्टार खेळाडू…मात्र ते आपल्या देशाला विश्वचषक देऊ शकले नाही. क्लबसाठी जीव तोडून खेळणारे हे खेळाडू विश्वचषकात का माघारतात हे एक कोडेच आहे. विश्वचषक जिंकून कारकिर्दीची सांगता करायचे मेस्सीचे स्वप्न भंगले असले तरी नियतीचे असे चटके कित्येकांना बसले आहेत. शतकांच्या राशी उभारणारा सचिन त्रिशतकाची वेस एकदाही ओलांडू शकला नाही. मात्र त्याला गुरू मानणाऱ्या सेहवागने धडाकेबाज त्रिशतके ठोकली. अगदी ब्रॅडमनसुद्धा आपल्या शेवटच्या खेळीत शुन्यावर बाद झाला. वेगाचा बादशाह, ‘फास्टेस्ट मॅन ऑन दी अर्थ’ची बिरूदावली मिरवणाऱ्या उसेन बोल्टला कारकिर्दीच्या शेवटच्या स्पर्धेत जस्टीन गँटलीन समोर लीन व्हावे लागले होते. बॉक्सिंगमध्ये दंतकथा ठरलेले मोहम्मद अलीसुद्धा आपल्या अंतिम लढतीत ट्रँव्हर बर्बीकडून पराभूत झाले होते. अशा एक ना अनेक घटना महान खेळाडूंना हुलकावणी देतांना आढळतात. मात्र यामुळे ह्या खेळाडूंचे कर्तृत्व निश्चितच झाकोळले जात नाही. परंतु कारकिर्दीचा सुखांत करायची इच्छा मात्र अपुरी राहून जाते. बदल हा प्रकृतीचा नियम आहे आणि फुटबॉल सुद्धा याला अपवाद नाही. जिथे मेस्सी सारख्या दिग्गजाचा सूर्यास्त होत होता,तिथेच कायलीन मबाप्पे नावाच्या नव्या सूर्याचा उदय फुटबॉल जगताने अनुभवला आहे. मेस्सीच्या चाहत्यांना आपल्या आवडत्या खेळाडूला कारकिर्दीच्या अखेरच्या सामन्यात निःशब्द होऊन बाहेर पडतांना पाहून नक्कीच वेदना झाल्या असतील,,, मात्र याचवेळी ‘कभी किसी को मुकम्मल जहाँ नहीं मिलता, कँही जमीं तो कही आसमाँ नहीं मिलता’ हे विसरून कसे चालणार?