लेखकाला एक कथा सुचते. निर्मात्याला ती भावते. दिग्दर्शक त्या कथेला स्वतःच्या कल्पनांची जोड देतो. पडद्यामागील तंत्रज्ञ आणि पडद्यावरील कलाकार आपली भूमिका साकारत आपल्यासमोर येतो सिनेमा.
अशी स्वप्नापासून सुरुवात होऊन सतत स्वप्नवत प्रवास करत असते ही ‘सिनेसृष्टी’. नायिका सौंदर्याच्या फूटपट्टया असतात तर नायक ड्रीमबॉय. काही नायक मसलमॅन असतात, काही हँडसम, कोणी अभिनयाने समृध्द तर कोणी कशाने! पण सर्वगुणसंपन्न हाताच्या बोटावर मोजण्याइतकेच असतात. पण सोन्याचा चमचा बरोबर घेऊन येतो आणि आपल्याला भूलवत रहातो असा एखादाच… ऋषी कपूर.
अशी स्वप्नापासून सुरुवात होऊन सतत स्वप्नवत प्रवास करत असते ही ‘सिनेसृष्टी’. नायिका सौंदर्याच्या फूटपट्टया असतात तर नायक ड्रीमबॉय. काही नायक मसलमॅन असतात, काही हँडसम, कोणी अभिनयाने समृध्द तर कोणी कशाने! पण सर्वगुणसंपन्न हाताच्या बोटावर मोजण्याइतकेच असतात. पण सोन्याचा चमचा बरोबर घेऊन येतो आणि आपल्याला भूलवत रहातो असा एखादाच… ऋषी कपूर.
वयाच्या सोळव्या वर्षी ‘मेरा नाम जोकर’मधून याने पहिला ठसा उमटवला. वडील राज कपूर ‘शोमन’.जबरदस्त व्यक्तिमत्त्व. त्यांचं किशोरवय वठवायचं डोळ्यात तोच निरागस भाबडेपणा आणि तरीही वयाची ती उत्कटता, प्रेमाची होऊ लागलेली जाणीव आणि चिडून बोलणं ‘बच्चा नहीं हूं मै.’ कुठे ही जाणवत नाही आपण एका नवशिक्या किशोरवयीन मुलाला बघतोय. अभिनयाचं बाळकडू अगदी फिट्ट आणि सहज.
‘बॉबी’ हिरो म्हणून पहिला सिनेमा. ती हुरहूर, तो अल्लडपणा एका सामन्य तरूणाचे अगदी सामान्य बंड. हिरो आहोत, पहिलाच सिनेमा आहे, आपल्याच वडीलांचा निर्मित दिग्दर्शित सिनेमा आहे, ’दी कपूर’ खानदानाचे कुलदीपक आहोत… काही नाही. काम अगदी मोजूनमापून. ‘बॉबी’ने प्रचंड यश मिळवलं. पठ्याने पहिल्याच सिनेमात फिल्मफेअर ऑवॉर्डही जिंकला. हिंदी सिनेसृष्टीस मिळाला नवा चॉकलेट हिरो.
‘खेल खेल में’ ’कभी कभी’, ‘दूसरा आदमी’, ’अमर अकबर अ‍ॅथनी’, ’बदलते रिश्ते’, ’सरगम’ वर्षा मागून वर्ष सरू लागली, ऋषी कपूरच्या अभिनयाचे अलेख चढे राहिले. तरीही सतत जाणवत राहिलं ऋषीजींनी भूमिका वठवल्या कमी जगवल्या जास्त. ‘अमर अकबर अँथनी’ सिनेमातमधे ऋषीजींच्या वाट्याला सीन कमीच.तरी कुठेही अतिरंजीतपणा, अभिनय ठसा उमटवण्याची धडपड जाणवत नाही. अजिबात नाही. तरी अकबर म्हणून ऋषी चपखल. ’बदलते रिश्ते.’ कॉलेजवयीन प्रेम. मुलगी दुसऱ्याची होते तरी प्रेम विसरत नाही आणि मग ते प्रेम मिळवण्यासाठी ऋषींचे खल प्रवृत्तीकडे झुकणं शेवटी जितेंद्रच्या कॅरेक्टरला मारण्याचा प्लॅन प्रेक्षक म्हणून जबरदस्त चीड, पण शेवटी कळतं हिरॉईनला आपल्या बदलेल्या रिशत्याची जाणीव व्हावी म्हणून केलेलं ते नाटक असतं. ऋषी फार रडत नाही तरी प्रेक्षकांच्या आतड्यांना पीळ पडतो. ही किमया ह्या किमयागाराची.
‘सरगम’ सिनेमात ऋषी डफली वाजवण्याचा अभिनय करतोय असं कुठे तरी वाटतं? ऋषीजींना अनेक सिनेमात अनेक वाद्ये वाजवतांना दाखवलं गेलं. कुठेतरी जाणवतं ते वाद्य ऋषी स्वतः वाजवत नाहीयेत? ना खर्जातला आवाज, ना पिळदार धिप्पाड शरीर, ना संवादात कुठे अभिनय करतोय याची जाणीव, सहजता हाच ऋषीचा मूळ स्वभाव. म्हणूनच बहुतेक फाईट सीनमध्ये ऋषीजी फारसे रमले नाहीत. आपण सर्वसामान्य कुठे हो अशी नायकासारखी मारामारी करतो? आपण ताोकडा प्रतिकार करतो नाही तर सरळ शरण जातो. कधी तरी भांडतो -रागवतो- संशय घेतो आगतिक होतो. मजामस्ती करतो. फ्लर्ट हक्काने करतो, स्वतःच्या बायकोवर प्रेम करतो, दुसऱ्याच्या बायकांवर प्रेम करायचा आपला जन्मसिध्द अधिकार, ह्या सगळया प्रसंगात ऋषीजी खुलून येतात. नैसर्गिक वाटतात. हाच सहजपणा तर त्यांचा स्थायीभाव होता.अमिताभ नावाचं वादळ. याचा उल्लेख केला नाही तर ८०-९० चे दशक अधूरे. ह्या वादळने पहिला तडाखा दिला बाबू मोशायला. नंतर कुणी ओशोच्या आश्रयाला गेलं, अमिताभ आपली भूमिका खातो म्हणून कित्येकानी त्याच्या बरोबर काम करणं बंद केलं. पण ऋषीजी याला अपवाद राहिले. बरोबर कुठलाही अभिनेता असो, ऋषीजी आपली भूमिका जितकी आहे तितकीच फुलवत गेले. उगाच कुणावर ओव्हर शॅडो नाही की कुणाच्या सावलीत कोमेजले नाहीत.
८०-९०च्या दशकातल्या तगडया कलाकारांबरोबरीने ऋषीजी जितक्या ताकदीने उभे राहिले तितकेच ते आजच्या आघाडीच्या कलकारांबरोबर ही सहज उभे राहिले. मग तो अक्षय कुमार असो, शहारूख खान असो, हृतीक रोशन असो नाही तर अगदी फवाद खाऩ, सिध्दार्थ मल्होत्रा.
खानदान का नाम निघताच कित्येक शहजादे शेफारून जातात. पण कपूर खानदानचा हा चिराग अगदी शांतपणे आपली वाटचाल करत राहिला. आता ऋषी परत काही अभिनय क्षेत्रात येत नाही असं वाटलं तोच साहेबांनी परत दमदार एंट्री केली. नुसती एंट्रीच केली नाही तर ती गाजवलीही. ’राऊफलाला’चे ते सुरमाने लाल झालेले डोळे बघतांना अंगावर काटा आला. मसल्स मॅन हृतीक बरोबर फाईट सीन. क्या बात है. ज्या मारामारी दृष्यात ऋषीजी फारसे रमले नाहीत त्याच ऋषीजींनी ‘करीमलाला’च्या सामर्थ्यात कुठलीही कमी ठेवली नाही. तिथे ही अप टू मार्क. ना कमी ना जास्त.
आज ऋषीजी आपल्यात नाहीत. एक दिवस आधी इरफान खान गेले. आज ऋषीजी. बॉलीवूडचा हेवा वाटून देव ही एखादा सिनेमा बनवत नसेल ना. स्टारकास्ट अगदी तगडी उचलतोय. ऋषीजींच्या वाट्याला गाणी खूप सुंदर सुंदर आली. जाता जाता ऋषीजींच्या एका सिनेमातले गाण्याचे बोल आपल्या वाचकांसाठी नमूद करतो, जे ऋषीजींसाठी एक आदरांजली म्हणून आठवतात
आज ऋषीजी आपल्यात नाहीत. एक दिवस आधी इरफान खान गेले. आज ऋषीजी. बॉलीवूडचा हेवा वाटून देव ही एखादा सिनेमा बनवत नसेल ना. स्टारकास्ट अगदी तगडी उचलतोय. ऋषीजींच्या वाट्याला गाणी खूप सुंदर सुंदर आली. जाता जाता ऋषीजींच्या एका सिनेमातले गाण्याचे बोल आपल्या वाचकांसाठी नमूद करतो, जे ऋषीजींसाठी एक आदरांजली म्हणून आठवतात
दर्दे दिल दर्दे जिगर
दिल में जगाया आपने…
सीनेतारेतारकांवर आम्ही रसिक का प्रेम करतो याचं जातिवंत उदाहरण स्वर्गीय ऋषी कपूर!
14 Comments
अप्रतिम.. मनाला खूप भावलं… 💐
Apratim 👍
खूप छान अगदी थोड्यक्यात त्याची व्यक्तिरेखा
Khup Chan manala touch Karun Gele mastch.
अप्रतिम….मन भरून आलं वाचतांना🙏💐
Very nice☺️✌️
Khup Sunder lihle ahe
Really awesome written
खुपच सुंदर.. 👌
Evergreen Hero 💐
Superstar 🥰 the ……😔……..fans ke yaado mai hamesha rahenge…..
Khup sundar.. RIP Sir..
खरंच खूप छान लेख लिहिला आहे, अप्रतिम लेख. सर्वांनी वाचला पाहिजे.
Kharch khup mst ani khupch chan lihilay 🤘🤘🤘❣️❣️❤️❤️